Fyrra Sámuelsbók kap. 20
Uppsetan
Bíbliu útgáva
Tema
v.
David and Jonathan
20:1-42:1
1.
Jonathan Helps David
20:1-9:1
1
Men Dávid flýddi úr Najot við Rama og kom og segði við Jónatan: „Hvat havi eg gjørt! Hvat er misbrot mítt, og hvat havi eg syndað móti faðir tínum, síðani hann liggur mær eftir lívinum!“
2
Hann svaraði: „Tað skal aldri verða! Tú skalt ikki doyggja! Tú veitst, at pápi ger einki, hvørki stórt ella lítið, uttan hann letur meg vita av; hví skuldi pápi tá dult hetta fyri mær! Einki er í hasum!“
3
Men Dávid gjørdi eið upp á tað og segði: „Faðir tín veit fullvæl, at eg havi funnið náði fyri eygum tínum, og tí hugsar hann sum so: „Hetta má Jónatan ikki fáa at vita, tí so verður hann ringur!“ Men so satt sum HARRIN livir, og so satt sum tú livir: Ikki er meir enn eitt stig millum meg og deyðan!“
4
Tá segði Jónatan við Dávid: „Alt tað, ið tú vilt, skal eg gera fyri teg!“
5
Dávid svaraði Jónatan: „Í morgin er jú sólkomudagur, og tá skuldi eg sitið til borðs við kongi; men lat meg nú sleppa avstað, so skal eg krógva meg úti á markini inntil á kvøldi í ovurmorgin!
6
Saknar so faðir tín meg, skalt tú siga: „Dávid bønaði meg um loyvi at gera eina stutta ferð heim til Betlehem, við tað at øll ætt hansara nú ber fram árliga sláturoffur sítt har.“
7
Sigur hann tá: „Tað er gott!“ so er tænari tín vandaleysur; men verður hann illur, so kanst tú vera vísur í, at hann hevur sett sær fyri at gera mær eina vanlukku.
8
Vís tá góðsku móti tænara tínum, síðani tú hevur latið tænara tín gera sáttmála við teg fyri ásjón HARRANS! Men er nakað misbrot hjá mær, so drep tú meg! Hví skalt tú fara til faðir tín við mær?“
9
Jónatan svaraði: „Tað skal aldri verða! Verður tað so, at eg komi at síggja, at pápi hevur sett sær fyri at gera tær eina vanlukku, skuldi eg so ikki latið teg vitað tað!“
2.
Jonathan and David Renew Their Covenant
20:10-29:1
10
Tá segði Dávid við Jónatan: „Men hvør skal siga mær frá, um faðir tín svarar tær harðliga?“
11
Jónatan svaraði Dávidi: „Kom, lat okkum fara út á markina!“ – Teir fóru tá út á markina báðir.
12
Og Jónatan segði við Dávid: „HARRIN Gud Ísraels er vitni: Táið eg um hesa tíðina í morgin ella í ovurmorgin fregnist um sinnalag pápa og síggi, at hann er Dávidi vælsintur, so skal eg vissuliga senda tær boð og lata teg vita tað.
13
HARRIN lati gangast Jónatan illa bæði nú og hereftir, um eg, um so er at pápi hevur ilt í huga móti tær, ikki lati teg vita tað og hjálpi tær burtur, so tú fært farið í friði! Og HARRIN veri við tær, sum Hann hevur verið við pápa!
14
Og vilt tú ikki, soframt sum eg enn livi tá* – vilt tú tá ikki gera miskunn HARRANS móti mær og ikki lata meg doyggja?
15
Aldri nakrantíð skalt tú taka góðsku tína frá húsi mínum, heldur ikki, táið HARRIN ger enda á fíggindum Dávids og beinir teir burtur av jørðini, hvønn ein!“
16
So gjørdi Jónatan sáttmála við hús Dávids og segði: „HARRIN taki hevnd yvir fíggindar Dávids!“
17
Og Jónatan tók eina ferð enn Dávid í eið um kærleik sín til hansara; tí hann elskaði hann sum sína egnu sál.
18
Jónatan segði nú við hann: „Í morgin er sólkomudagur; tá verður tú saknaður, táið sessur tín stendur tómur.
19
Í ovurmorgin skalt tú so skunda tær oman, hagar sum tú krógvaði teg, tann dagin ið illgerðin skuldi verða gjørd; set teg við Ezelstein.
20
Eg skal tá vera har nærhendis og skjóta til máls við trimum pílum.
21
Síðani skal eg senda tænara mín avstað at henta pílarnar upp; sigi eg tá við tænaran: „Hygg, pílarnir liggja hesumegin teg, tak teir!“ – so kanst tú koma, tí tá kanst tú vera tryggur, og eingin vandi er – so satt sum HARRIN livir!
22
Men sigi eg við drongin: „Hygg, pílarnir liggja handan fyri teg, far longur!“ – so flýggja, tí so vil HARRIN hava teg at fara avstað!
23
Men viðvíkjandi tí, sum vit báðir hava tosað saman, er HARRIN vitni millum meg og teg til ævigar tíðir!“
24
Dávid krógvaði seg nú úti á markini. Táið sólkomudagurin kom, settist kongurin til borðs at eta.
25
Kongurin sat í tí sessinum, sum hann var vanur, í sessinum við bróstið; Jónatan stóð, og Abner settist undir liðini á Saul. Men sessur Dávids stóð tómur.
26
Tann dagin segði Saul tó einki, tí hann hugsaði: „Okkurt hevur hent hann, so at hann er ikki reinur – óivað er hann ikki reinur!“
27
Men táið sessur Dávids stóð tómur dagin eftir við, dagin eftir sólkomudagin, segði Saul við Jónatan, son sín: „Hví er sonur Ísai hvørki í gjár ella í dag komin til borðs?“
28
Jónatan svaraði Saul: „Dávid bønaði meg at geva sær loyvi at fara til Betlehem;
29
hann segði: „Lat meg sleppa! Tí ætt okkara heldur offurhøgtíð har í býnum, og beiggi hevur sjálvur álagt mær at koma; havi eg funnið náði fyri eygum tínum, so loyv mær at fara heim, so eg fái vitjað brøður mínar!“ – Tí er hann ikki komin til borð kongsins.“
3.
Saul Seeks to Kill Jonathan
20:30-42:1
30
Tá tendraðist vreiði Sauls móti Jónatan, og hann segði við hann: „Tú sonur rangvørga og treiska kvinnu! Veit eg ikki, at tú ert vinmaður sonar Ísai – til vanæru fyri teg sjálvan og til vanæru fyri blygd móður tínar!
31
Tí so leingi sum sonur Ísai er til á jørðini, standa bæði tú og kongadømi títt á ótryggari grund! Send tí boð og fá mær hann higar, tí hann er deyðamaður!“
32
Jónatan svaraði Saul, faðir sínum: „Hví skal hann verða dripin? Hvat hevur hann gjørt?“
33
Men Saul kastaði spjótið eftir honum og ætlaði at fella hann; tá dugdi Jónatan at síggja, at faðir hansara hevði sett í seg at drepa Dávid.
34
Og Jónatan reistist frá borðinum í brennandi vreiði og leskaði einki dagin eftir sólkomudagin; tí hann syrgdi sárt um Dávid, við tað at faðir hansara hevði háðað hann.
35
Morgunin eftir fór Jónatan út á markina, um ta tíðina sum hann hevði gjørt av við Dávid, og hann hevði smádrong við sær.
36
Hann segði nú við drongin: „Leyp avstað og leita eftir pílunum, ið eg skjóti!“ Drongurin leyp avstað, og hann skeyt pílin av tvørtur yvir honum.
37
Táið drongurin kom, hagar pílurin lá, sum Jónatan hevði skotið, rópti Jónatan til drongin: „Liggur pílurin ikki handan fyri teg?“
38
Síðani rópti Jónatan á drongin: „Ver skjótur, skunda tær, statt ikki har!“ So hentaði drongur Jónatans pílarnar upp og bar harra sínum teir.
39
Men drongurin visti einki um nakað; tað vóru bert Jónatan og Dávid, sum vistu, hvat hetta hevði at týða.
40
Jónatan fekk síðani drongi sínum vápnini og segði við hann: „Far heim í býin við teimum!“
41
Táið drongurin var farin, reistist Dávid sunnan fyri [steinin], og hann fall á andlit sítt til jarðar og boygdi seg tríggjar ferðir; teir kystu hvør annan og grótu saman; Dávid græt hart.
42
Síðani segði Jónatan við Dávid: „Far í friði! Tað, ið vit báðir hava svorið í navni HARRANS, táið vit søgdu: „HARRIN skal vera vitni millum meg og teg og millum ætt mína og ætt tína til ævigar tíðir“, [tað skal standa fast!“]
43
So reistist Dávid og fór avstað, men Jónatan fór inn í býin.